Tümevarım mı,tümdengelim mi?
"Dün sabaha karşı,kendimle konuştum,
Ben hep kendime çıkan bir yokuştum.
Yokuşun başında bir düşman vardı,
Onu vurmaya gittim,kendimle vuruştum”.
ÖZDEMİR ASAF
Hayatı tekrardan sorguladığımız bir dönemdeyim
yine.Sevmelerin,ilişkilerin,aile bağlarının insan hayatı için gerekleri
konusunda düşünmekteyim.Sahi neydi bizi bu denli bir şeylere bağlı kılan neydi
bu uğruna ömrümüzü adadığımız gereklilik zincirleri ya da bize zincir gibi
görünen aslında bir belirsizlik ardalanması diye adlandırabileceğimiz bir
hiçlik öyküsü.Kim ne der bilmiyorum ama ben bu konuda baş olarak iki farklı fikir
yapısı olduğuna inanıyorum.Biri benden tüme diğeri tümden bene ulaşan fikir
yapısı.Şimdi bunlar ne diyeceksiniz hemen açıklayayım.Benden tüme fikir yapısı
ana ögenin insanın kendisi olduğu ve tüm
güzellikleri,duyguları,sorunları,sonuçları kendinden türediğine inanılan fikir
yapısıdır.Bu fikir yapısında genelde insan ya tümüyle iyileri kendinden bilir
ya da tümüyle kötüleri ,öz eleştiri yapabilen tarafsız kalabilen bir fikir
yapısı yoktur burada.Bu kısmen tehlikeli kısmen güçlendirici etkisi olan
durumlar yaratır.Bu fikir yapılarının örneklerini somut birkaç örnekle ileriki
yazılarda vermeyi düşünüyorum.O yüzden şimdide biraz diğer fikir yapımımız olan
tümden bene fikir yapısından bahsedelim.Tümden bene geliş yapısında taban
merkez insanın kendisi değil çevresidir.Bu çevre kavramı tabi ki sadece
insandan ibaret değildir.Ama büyük çoğunluğunu oradan sağladığını
söyleyebiliriz.Bu yapıda insan kendine ulaşmak için çevre etkenleri kullanır bu
belki bir kendini arayış diyebilirsiniz belki de zirveye ulaşma hazzını tatma
isteği diyebilirsiniz.Bu yapıdaki çoğu insan gibi bunu kullanmanızın bir çok
sebebi olabilir.Bir kaç örnek verecek olursak mesela kendini iyi hissetmek için
bunu yapabilir ya da insan çokluğuna ulaştığı için güçlü hissetme duygusu da
olabilir ya da kendini bilmediğinden,kendine ulaşmaya korktuğundan türettiği
yalnız kalma korkusu yüzünden bu anlayışı benimsemiş olabilir.Evren her ne
kadar bir sistem ve mantık üzerine kuruluysa da insan belki de bu sistemin
düzeninde ayrık bir parça olabilir ya da aksine sistemle bütünleşmiş bir
demirbaş da olabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder