Tümevarım mı,tümdengelim mi?


"Dün sabaha karşı,kendimle konuştum,
Ben hep kendime çıkan bir yokuştum.
Yokuşun başında bir düşman vardı,
Onu vurmaya gittim,kendimle vuruştum”.
                                                                   ÖZDEMİR ASAF

Hayatı tekrardan sorguladığımız bir dönemdeyim yine.Sevmelerin,ilişkilerin,aile bağlarının insan hayatı için gerekleri konusunda düşünmekteyim.Sahi neydi bizi bu denli bir şeylere bağlı kılan neydi bu uğruna ömrümüzü adadığımız gereklilik zincirleri ya da bize zincir gibi görünen aslında bir belirsizlik ardalanması diye adlandırabileceğimiz bir hiçlik öyküsü.Kim ne der bilmiyorum ama ben bu konuda baş olarak iki farklı fikir yapısı olduğuna inanıyorum.Biri benden tüme diğeri tümden bene ulaşan fikir yapısı.Şimdi bunlar ne diyeceksiniz hemen açıklayayım.Benden tüme fikir yapısı ana ögenin insanın kendisi olduğu ve tüm güzellikleri,duyguları,sorunları,sonuçları kendinden türediğine inanılan fikir yapısıdır.Bu fikir yapısında genelde insan ya tümüyle iyileri kendinden bilir ya da tümüyle kötüleri ,öz eleştiri yapabilen tarafsız kalabilen bir fikir yapısı yoktur burada.Bu kısmen tehlikeli kısmen güçlendirici etkisi olan durumlar yaratır.Bu fikir yapılarının örneklerini somut birkaç örnekle ileriki yazılarda vermeyi düşünüyorum.O yüzden şimdide biraz diğer fikir yapımımız olan tümden bene fikir yapısından bahsedelim.Tümden bene geliş yapısında taban merkez insanın kendisi değil çevresidir.Bu çevre kavramı tabi ki sadece insandan ibaret değildir.Ama büyük çoğunluğunu oradan sağladığını söyleyebiliriz.Bu yapıda insan kendine ulaşmak için çevre etkenleri kullanır bu belki bir kendini arayış diyebilirsiniz belki de zirveye ulaşma hazzını tatma isteği diyebilirsiniz.Bu yapıdaki çoğu insan gibi bunu kullanmanızın bir çok sebebi olabilir.Bir kaç örnek verecek olursak mesela kendini iyi hissetmek için bunu yapabilir ya da insan çokluğuna ulaştığı için güçlü hissetme duygusu da olabilir ya da kendini bilmediğinden,kendine ulaşmaya korktuğundan türettiği yalnız kalma korkusu yüzünden bu anlayışı benimsemiş olabilir.Evren her ne kadar bir sistem ve mantık üzerine kuruluysa da insan belki de bu sistemin düzeninde ayrık bir parça olabilir ya da aksine sistemle bütünleşmiş bir demirbaş da olabilir.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Vakit Yok

Bende 'sen'